PopMonument is zoveel meer dan alleen muziek. In deze eerste Expeditie Blog vertelt ons creatieve brein Luk Sponselee over de ontwikkeling van de PopMonument Expedities. Expedities zijn alternatieve routes door de stad Bergen op Zoom die een verhaal vertellen en je meenemen langs allerlei onontdekte plekken in de stad. Voor PopMonument Bergen op Zoom (13 & 14 september) is Luk bezig met twee expedities:

 

Net zoals vorig jaar tijdens het PopMonument weekend gaan we dit jaar twee Augmented Reality (AR) expedities ontwikkelen. Het nationale thema voor het monumentenweekend is Plekken van Plezier. Dit thema is zeker van toepassing op Bergen op Zoom. Met meer dan 20 kermis families die hier in de stad wonen, de 140 cafés die er in de jaren 50 waren en de eeuwenoude jaarmarkten is het een van de levendigste carnavalsteden van het zuiden.

 

Dichter bij huis is er in en rond Bergen Zoom veel te doen over de Slag om de Schelde. Na 75 jaar in de vergetelheid van de geschiedenis te hebben gelegen, is er dit jaar speciale aandacht voor deze slag die beslissend was voor het verdere verloop van de Tweede Wereldoorlog.

Met zoveel keuze om de richting en inhoud van een expeditie te bepalen, wordt het alleen maar lastiger om iets te vinden, wat nog niet is gedaan of al bestaat én bovendien iets toevoegt aan het bestaande. Al vrij snel is het duidelijk dat we geen augmented reality route met oorlogshandelingen gaan doen. Dus geen kanonnen, schuttersputjes en andere militaire waaghalzerij. Het moet historisch correct zijn, dat heb ik vorig jaar meegemaakt. De liefhebbers van militaire geschiedenis en re-enactment zijn uiterst precies en nauwkeurig. Het was leuk en heerlijk om samen te werken met de mensen van de Bergse ‘Borgerij’, maar als je een werk- of schiettuig een verkeerde benaming geeft, word je gelijk (en ook terecht) gecorrigeerd. Zo dus moet de expeditie ‘Slag om de Schelde’ simpel, direct en to the point.

Met Plekken van Plezier ligt het helemaal anders. Daar is vrijheid troef en kan eigenlijk alles, wat maar met plezier te maken heeft, in de route worden verwerkt. Nu zijn er in Bergen op Zoom twee hele duidelijke aanknopingspunten: de kermisexploitanten en het kermismuseum in het Markiezenhof.

Augmented Reality speelt helemaal op je mobieltje af. Door een app, die gebruik maakt van je locatie en de camera in het toestel, krijg je een extra laag over de werkelijkheid; over dat wat je ziet. Dat kan geluid zijn, maar veel vaker worden korte videofilmpjes of een serie foto’s gebruikt. Oude foto’s van verdwenen gebouwen kun je dan bijvoorbeeld opnieuw plaatsen op de locatie waar ze gestaan hebben. Zo kun je geschiedenis levend en vatbaar maken.

 

Als filmmaker ben ik enorm geïnteresseerd in het vertellen van een verhaal, op wat voor manier dan ook. Met een gewone film of video vertel je het verhaal van A tot Z, op een scherm of projectiedoek. Als het al wat anders mag zijn, dan kun je er een video-installatie van maken met bijvoorbeeld meerdere schermen. Met AR kun je op straat, overdag en overal een verhaal vertellen. Weliswaar nog steeds als een plat vlak in je telefoon, maar je bent weg uit de traditionele setting van huiskamer of bioscoop. Versta me niet verkeerd: ik vind de bioscoop heerlijk, net zoals thuis op de bank chips-series-bier-bingen.

Het zal PopMonument niet zijn of er moet iets anders, iets speciaals aan toegevoegd worden. Dat vind ik het mooie aan PopMonument. Het zoekt binnen de grenzen van de amusementsindustrie, naar ruimte, mogelijkheden en avontuur om net iets extra’s te bieden. Dat concerten en optredens op historische locaties plaats vinden is volstrekt uniek, zeker op deze schaal. De AR-route moet ook een uniek element hebben. Vorig jaar hebben we de Expeditie Speeldozen tentoonstelling en concert al aan de route toegevoegd. Aan het begin van de expeditie bij het Ravelijn was een interactieve tentoonstelling van speeldozen. Zo noem ik ze maar voor het gemak: een verzamelnaam voor installaties die door beweging geluid voortbrengen. Dat kan bijvoorbeeld een motor zijn, die een tandenborstel over snaren laat lopen of fysieke interactie in magnetische velden. Na deze real live ervaring liep je een route door de binnenstad met allerlei voorbeelden en toepassingen van speeldozen en kwam je uiteindelijk op de Grote Markt waar de stadsbeiaardier op het carillon nummers speelde van artiesten die later die avond optraden.

Dát extra zoeken we en willen we integreren in de AR route: een ervaring waarbij de huidige technologie gecombineerd wordt met eeuwenoude tradities. Waar verwondering en historische beleving hand in hand gaan. Waar je vermaakt wordt en toch iets leert.

Er gaat dus een kanaal komen. Het water zal niet zomaar naar zee lopen!

En dat betekent graven, graven en graven in de geschiedenis van Bergen op Zoom…